Zwolnienie z zabójczej prędkości دھاگا پوسٹ کرنے والے: Andrzej Mierzejewski
|
|---|
Serial telewizyjny „Milczący świadek” (oryg.: Silent Witness), produkcja BBC, sezon 26, odcinek 1.
Londyńska dzielnica biurowców. Z dachu jednego z nich spada mężczyzna. Główna postać serialu, Dr. Nikki Alexander (starring: Emilia Fox), spoza kadru komentuje głosem spokojnym i beznamiętnym (prawie jak Krystyna Czubówna w filmach dokumentalnych). Lektor czyta tłumaczenie. Dla ułatwienia podzieliłem ten fragment na akapity:
1. A human body falls at 9.8... See more Serial telewizyjny „Milczący świadek” (oryg.: Silent Witness), produkcja BBC, sezon 26, odcinek 1.
Londyńska dzielnica biurowców. Z dachu jednego z nich spada mężczyzna. Główna postać serialu, Dr. Nikki Alexander (starring: Emilia Fox), spoza kadru komentuje głosem spokojnym i beznamiętnym (prawie jak Krystyna Czubówna w filmach dokumentalnych). Lektor czyta tłumaczenie. Dla ułatwienia podzieliłem ten fragment na akapity:
1. A human body falls at 9.8 metres per second and accelerates at that rate.
Ludzkie ciało spada z przyspieszeniem dziewięciu i ośmiu dziesiątych metra na sekundę.
2. In a stable, belly-to-earth position, terminal velocity is 53.6 metres per second.
Przy płaskim ułożeniu ciała zabójcza prędkość wynosi pięćdziesiąt trzy i sześć dziesiątych metra na sekundę.
3. Clothing and wind resistance can affect acceleration. But any drag force is minimal with a fall over 100 metres.
Ubranie i wiatr wpływają na prędkość, ale powyżej stu metrów mają niewielkie znaczenie.
4. By the time it reaches terminal velocity, a 70kg body can generate a force of over seven tonnes.
Przy zabójczej prędkości siedemdziesięciokilogramowe ciało uzyskuje siłę ponad siedmiu ton.
5. Ultimately, it's the deceleration that proves fatal, even if there is a limited impact.
Zwolnienie jest zabójcze nawet przy częściowym uderzeniu.
6. It's not the fall that would kill you. It's the hard stop.
Giniemy nie z powodu upadku, tylko nagłego zatrzymania.
Angielski tekst i dialogi: https://subslikescript.com/series/Silent_Witness-115355/season-26/episode-1-The_Penitent_-_Part_1 . Tłumaczenie spisałem ze słuchu.
Wiem, że (jak zwykle) marudzę i w ogóle [piiiiik], ale widać i słychać wiele bzdur i błędów - i w oryginale, i w tłumaczeniu. Angielski tekst nie jest dokładny od strony fizyki ruchu, jest zbyt krótki i uproszczony, a z tego powodu niepoprawny. Tłumacz dołożył swoje. Postaram się wyjaśnić.
1. Spadający człowiek uzyska prędkość 9,8 m/s nie na samym początku ruchu, lecz po jednej sekundzie. Tłumacz zmienił tekst i uniknął tego błędu. Autor zapomniał, że przyspieszenie podaje się w metrach na sekundę do kwadratu. Tego tłumacz już nie skorygował. Ponadto ja bym nie twierdził, że „and accelerates at that rate”. Przyspieszenie w ruchu w dół będzie malało z powodu coraz większego oporu powietrza, o czym będzie dalej.
2. „Terminal velocity” nie znaczy „zabójcza prędkość”. Chodzi o prędkość graniczną. Prędkość 53,6 m/s – taka dokładność (do 0,1 m/s) może dotyczyć przypadku szczególnego. Chyba najczęściej podaje się zakres 53 – 56 m/s, niekiedy 190 – 200 km/h, ale może być znacznie wyższa - patrz https://www.britannica.com/science/terminal-velocity oraz
https://pl.wikipedia.org/wiki/Prędkość_graniczna .
Przyjmuje się, że uderzenie w twardą przeszkodę (np. beton) z prędkością 80 km/h = 22 m/s nie jest przeżywalne dla człowieka – to właśnie jest dolna granica „zabójczej prędkości”. W ziemskiej atmosferze taką prędkość daje spadanie z wysokości ok. 50 metrów. W omawianym filmie z biura banku widać w pobliżu szczyt „Ogórka” (The Gherkin), więc są to wysokości rzędu 200 m i więcej, dlatego prędkość na pewno była znacznie wyższa.
3. Tutaj tłumacz nie zrozumiał całego akapitu. Ruch zaczyna się od przyspieszenia. Prędkość jest skutkiem przyspieszenia. Zatem, gdy autor używa słowa „acceleration”, to sugeruję nie mówić o prędkości.
Film dotyczy skutków spadania, czyli ruchu w kierunku pionowym. Dlaczego autor mówi o „wind = wietrze zamiast o „air drag” = oporze powietrza? Na przeciwny wiatr mogą narzekać biegacze, skoczkowie w dal itp., lecz nie człowiek, który spada z dużej wysokości.
Sformułowanie „over 100 metres” w kontekście tego filmu ma znaczenie: https://context.reverso.net/tłumaczenie/angielski-polski/over%20a%20distance .
Cały akapit przełożyłbym jako: Ubranie i opór powietrza wpływają na przyspieszenie, ale na pierwszych stu metrach spadania nie mają istotnego znaczenia.
4. „A 70kg body can generate a force of over seven tonnes” - jest to możliwe, o ile „deceleration” = ujemne przyspieszenie (szybkość tracenia prędkości) jest wystarczająco duże jako skutek gwałtownego hamowania (im większa siła hamująca działa na człowieka, tym wyższa wartość „deceleration”, a w efekcie tym krótszy czas i droga hamowania). „Deceleration“ ma kilka znaczeń: https://context.reverso.net/tłumaczenie/angielski-polski/deceleration - proszę kliknąć na „Pokaż więcej“. Lektor ma ograniczony czas na czytanie, dlatego można mówić o hamowaniu.
5. „Zwolnienie“ pasuje do nieznacznej redukcji prędkości, np. po zdjęciu stopy z pedału gazu w samochodzie, albo - z innej beczki - jak w szkole: „Proszę o zwolnienie mojego dziecka z lekcji matematyki i fizyki, ponieważ wykazuje zainteresowania tylko, jedynie, wyłącznie i absolutnie humanistyczne…“ 😉 .
W trakcie oględzin miejsca zdarzenia jeden z członków ekipy mówi: „The scaffolding tarp there, on the fifth floor broke his fall. Brezent na piątym piętrze wyhamował upadek.” Zgadza się, tarcie i opór tkaniny mogły zmniejszyć prędkość, jednak nie wiadomo, o ile.
Dopiero w tym akapicie autor użył przymiotnika „fatal“ = zabójczy, śmiertelny https://pl.pons.com/tłumaczenie-2/angielski-polski/fatal .
W kolejnym zdaniu nie mam jasności, co autor miał na myśli. „A limited impact” w kontekście omawianej sceny może znaczyć: hamowanie przez brezent miało ograniczony skutek - patrz https://www.collinsdictionary.com/translator (wybrać parę EN > PL i w oknie wpisać: limited impact). Możliwe, że mężczyzna zmarł w chwili uderzenia o brezent, może dopiero po zatrzymaniu się na szklanym dachu. W każdym razie później ktoś z ekipy zauważa, że zmniejszenie prędkości na brezencie wpłynęło na stan zwłok.
Drugie zdanie tego akapitu sformułowałbym następująco: „Ostatecznie przyczyną śmierci jest gwałtowne hamowanie, nawet, gdy ruch jeszcze trwa”.
Dla najbardziej zainteresowanych - przykład działania „deceleration”: https://pl.wikipedia.org/wiki/Franz_Reichelt , w tym pierwszy w historii film z takiego wypadku. W opisach takich zdarzeń sugerowałbym nie mówić o zwolnieniu, naprawdę nie pasuje.
6. W zasadzie tak, ale w tym kontekście ja bym wolał nie „upadek”, lecz spadanie (upadek trwa chwilkę, np. ktoś potknął się i upadł, natomiast spadanie z budynku trwa dłużej).
I numerek dodatkowy:
7. Ofiara pracowała w banku Vance Chellacot. W dialogach słychać wymowę: wans czelakot. Lektor czyta: wans szelakot. Niby drobiazg, ale to się słyszy. Wystarczyłoby zapisać tę nazwę fonetycznie, powtórzyć po aktorach, aby lektor nie musiał myśleć „jak to się wymawia?”.
W sumie: to tylko film, błaha rozrywka, więc czy warto się czepiać? Nie jest to „superhit” o Jamesie Bondzie, Ethanie Hawku, Supermanie, Spidermanie itp., gdzie wiadomo, że prawa fizyki działają nie zawsze i nie wszędzie.
Ten serial jest bardziej realistyczny. Jak informuje BBC, „Milczący świadek” jest emitowany w 235 „territories” na całym świecie. Podobno jest ogólnie chwalony za niemal dokumentalną zgodność z rzeczywistą pracą anatomopatologów, co zapewniają dwie osoby zatrudnione jako Forensic Pathology Advisor i dwie dalsze jako Forensic Science Advisor.
Szkoda, że nie przyłożono podobnej „due diligence” do kwestii spadania z wysokiego budynku. Gdyby tych kilka zdań było napisanych i przetłumaczonych zgodnie z fizyką i logiką (oraz słownikami EN-PL), nie miałbym okazji do marudzenia i czepiania się.
[Zmieniono 2025-01-28 11:29 GMT]
[Zmieniono 2025-01-28 13:07 GMT] ▲ Collapse
| | | | PAS 
Local time: 04:05
انگریزیسےپولش
+ ...
Andrzeju, niezmiennie Cię podziwiam za wytrwałość w wyłapywaniu kfiatkuf w tłumaczeniach programów przyrodniczo-naukowych i za cierpliwość w oglądaniu ich
| | | |
O ile wiem, tłumaczenia filmów są zaliczane do dziedziny "listy i rozmówki", ale jednak nie zawsze się w niej mieszczą.
Ja nie staram się wyłapywać takich kiksów. Są takie chropawe, że nie mogę ich odsłyszeć.
| | | | | Jeszcze drobne uzupełnienie | Jan 29 |
dla najbardziej zaciekawionych (o ile w ogóle są):
Spadający człowiek będzie się poruszał ruchem niejednostajnie przyspieszonym (z powodu zwiększania się siły oporu), aż do osiągnięcia prędkości granicznej, co zajmie mu 12 s, podczas których przebędzie 452 m.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Prędkość_graniczna
... See more dla najbardziej zaciekawionych (o ile w ogóle są):
Spadający człowiek będzie się poruszał ruchem niejednostajnie przyspieszonym (z powodu zwiększania się siły oporu), aż do osiągnięcia prędkości granicznej, co zajmie mu 12 s, podczas których przebędzie 452 m.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Prędkość_graniczna
I ciekawostka: obecnie w Europie tylko jeden budynek ma wysokość niezbędną do doświadczalnego sprawdzenia tych informacji: https://en.wikipedia.org/wiki/Lakhta_Centre - ale jego kształt uniemożliwia swobodne spadanie. Na wszelki wypadek podkreślam, że nikogo nie zachęcam i nikomu nie życzę.
Tyle z mojej strony w tym temacie. ▲ Collapse
| | | | To report site rules violations or get help, contact a site moderator: You can also contact site staff by submitting a support request » Zwolnienie z zabójczej prędkości | Trados Studio 2022 Freelance | The leading translation software used by over 270,000 translators.
Designed with your feedback in mind, Trados Studio 2022 delivers an unrivalled, powerful desktop
and cloud solution, empowering you to work in the most efficient and cost-effective way.
More info » |
| | Pastey | Your smart companion app
Pastey is an innovative desktop application that bridges the gap between human expertise and artificial intelligence. With intuitive keyboard shortcuts, Pastey transforms your source text into AI-powered draft translations.
Find out more » |
|
| | | | X Sign in to your ProZ.com account... | | | | | |
Login to reply/comment 
